Riesling to szlachetna, biała odmiana winorośli, której zawdzięczamy wspaniałe wina z Alzacji, Austrii i Niemiec. Jakkolwiek nazwa Riesling była w czasach PRL bardzo popularna, oznaczała jednak potocznie każde lekkie, białe wino, bez wnikania w szczegóły jego pochodzenia.
Niewiele osób zdawało sobie wówczas sprawę, że jest to nazwa gatunku winorośli i zarazem otrzymywanego z niej wina. Mało kto wiedział również, bo i skąd, że prawdziwy Riesling, to wino znacznie szlachetniejsze niż popularne wtedy, pochodzące głównie z Bułgarii i Węgier „rizlingi”.
Mówiąc o rieslingu, myślimy przede wszystkim o winach niemieckich, alzackich i austriackich. I chociaż jako ciekawostkę warto odnotować fakt, iż największe uprawy tej winorośli znajdują się na Ukrainie, to z całą pewnością nie musimy próbować pochodzących stamtąd win.Niekwestionowaną ojczyzną Rieslinga są Niemcy, gdzie produkuje się z niego każdy rodzaj wina: od delikatnych wytrawnych po niemal wieczne wina deserowe. I tu pojawiają się kolejne schody: jako takie wina niemieckie nie są w modzie. Riesling jest ponadto szczepem, który bardzo wiele oddaje z ziemi w której rośnie, ten sam szczep z Mosel-Saar-Ruwer czy z Rheingau daje dwa różne wina. Pierwsze będzie się charakteryzowało akcentami mineralnymi, drugie zaś bogatym kwiatowym aromatem. Różnorodność win z tego jednego szczepu jest prawie nieskończona, Niemcy twierdzą wręcz iż są w stanie dopasować Rieslinga do każdej istniejącej potrawy.
Kiedy powstał Riesling?
Pierwsze udokumentowane wzmianki o Rieslingu pochodzą z początków XV stulecia, ale prawdziwie złota era nastała wraz z dekretem biskupa Trewiru, który w 1787 roku nakazał zniszczenie dotychczas uprawianych winnic i obowiązkowe nasadzenia odmianą Riesling. Od tego czasu datuje się wielka i uzasadniona renoma win mozelskich i reńskich, które w wieku XIX cenione były na dworach europejskich na równi z tokajami, a znacznie wyżej od win z Burgundii czy z Bordeaux.
Klasyfikacja win niemieckich
Warto poświęcić kilka słów klasyfikacji win niemieckich, która pozostaje dla wielu konsumentów niezrozumiała. Wina niemieckie dzielą się na dwie podstawowe kategorie – wina stołowe (Tafelwein) i wina jakościowe. Wśród win jakościowych wyróżniamy dwie klasy: Qualitätswein bestimmter Anbaugebiete (QbA) oraz Qualitätswein mit Prädikat (QmP). Wino klasy QbA musi pochodzić z jednego z 13 regionów winiarskich w Niemczech.
Kategoria QmP to najwyższej jakości wina niemieckie. Obok tej nazwy na etykiecie musi zostać umieszczony dodatkowe określenie wyrażające stopień dojrzałości gron, z których powstało wino. Wyróżnia się pięć stopni dojrzałości gron w kolejności od najmniej do najbardziej dojrzałych (określa to poziom cukru w gronach w momencie zbioru):
- Kabinett: najlżejsze z win QmP, powinno się je pić młode w przeciągu 1-5 lat.
- Spätlese: dosłownie „późne zbiory” – wino powstaje z gron zebranych minimum tydzień po ukończeniu normalnych zbiorów. Jest to wino bogatsze i bardziej skoncentrowane. Może być oferowane we wszystkich stylach – od wytrawnego po słodkie. Wina te osiągają pełnię po około 3-6 latach.
- Auslese: wina powstają z ręcznie wybranych najbardziej dojrzałych kiści winogron, które w dobrych latach mogą być zainfekowane przez pleśń szlachetną (botrytis cinerea). Są to intensywne i dobrze zbudowane wina, najczęściej ale nie zawsze słodkie. Najlepiej pić je w 5-10 roku, jednak najlepsze z nich mogą zyskać nawet na 10-20 latach leżakowania.
- Beerenauslese (BA): rzadkie i drogie wino sporządzone z pojedynczo zbieranych przejrzałych jagód często zainfekowanych przez pleśń szlachetną. Daje niezwykle bogate, słodkie deserowe wina, może być przechowywane przez dekady.
- Trockenbeerenauslese (TBA): niezwykle rzadkie i bardzo drogie wino zrobione z pojedynczych przejrzałych i zasuszonych jagód, zwykle zainfekowanych przez pleśń szlachetną. Jest to niezwykle skoncentrowane wino o potężnym aromacie i potencjale dojrzewania. Szczyt osiąga po co najmniej 10 latach, a dojrzewać może niemal wiecznie.
- Eiswein: jest to nie tyle klasa jakości wina, co specyficzna metoda produkcji. Znaczy dosłownie „wino lodowe”, a polega na zbieraniu z krzaków zamrożonych winogron i natychmiastowym ich sprasowaniu. Eiswein musi być co najmniej klasy Beerenauslese.
